Dın Kelebek Vanalar

 

Kelebek vana, akışkanların kontrolü için kullanılan bir vana türüdür.  Bu disk, mil yardımıyla döndürülerek akışı açar veya kapatır. Kelebek vanalar, basit yapılı, az yer kaplayan, hızlı çalışan, ekonomik ve sızdırmaz vanalar olarak birçok alanda tercih edilir. Bu yazıda, kelebek vananın nedir, nasıl çalışır, nerelerde kullanılır, çeşitleri nelerdir ve nasıl seçilir gibi sorulara cevap vermeye çalışacağız.

Kelebek Vana

Kelebek vana, akışkanların kontrolü için kullanılan bir vana türüdür.  Bu disk, mil yardımıyla döndürülerek akışı açar veya kapatır. Kelebek vanalar, basit yapılı, az yer kaplayan, hızlı çalışan, ekonomik ve sızdırmaz vanalar olarak birçok alanda tercih edilir.

Kelebek vanalar, gaz, sıvı, parçalı veya viskoz gibi farklı akışkanları kontrol etmek için kullanılabilir. Kelebek vanaların kullanım alanları oldukça geniştir. Örneğin, arıtma tesisleri, enerji istasyonları, su ve atık su tesisatları, kimya ve petrokimya tesisleri, gemicilik, ısıtma ve soğutma hatları, kağıt sanayi, gıda sanayi gibi alanlarda kelebek vanalar görmek mümkündür.

Kelebek Vana Nasıl Çalışır?

Kelebek vana, disk, gövde, mil ve sızdırmazlık elemanından oluşur. Disk, mil ile bağlantılı olarak gövde içinde yer alır. Mil, manuel veya otomatik olarak döndürülebilir. Disk, mil ile birlikte döndüğünde, akışa dik veya paralel olarak konumlanır. Disk, akışa dik olduğunda, vana kapalı konumdadır ve akışı tamamen keser. Disk, akışa paralel olduğunda, vana açık konumdadır ve akışa tamamen izin verir. Disk, aradaki açılarda olduğunda, vana kısmen açık konumdadır ve akışı orantılı olarak ayarlar.

Kelebek vanalar, çeyrek dönüşlü vanalar olarak sınıflandırılır. Bu, disk için tam açık veya tam kapalı konuma gelmek için 90 derecelik bir dönüş yeterli olduğu anlamına gelir. Bu sayede, kelebek vanalar hızlı açma ve kapatma sağlar. Ayrıca, kelebek vanaların gövde ile disk arasındaki boşluk çok azdır. Bu da, kelebek vanaların az yer kapladığı ve düşük basınç kaybına neden olduğu anlamına gelir.

Kelebek Vana Çeşitleri Nelerdir?

Kelebek vanalar, disk yataklamasına, sızdırmazlık tipine, bağlantı şekline ve malzeme seçimine göre farklı çeşitlere ayrılabilir.

Disk Yataklamasına Göre Kelebek Vana Çeşitleri

Disk yataklaması, disk ile mil arasındaki bağlantı şeklidir. Disk yataklamasına göre kelebek vanalar, merkezden yataklamalı, çift eksantrikli ve üçlü eksantrikli olmak üzere üç çeşittir.

Merkezden yataklamalı kelebek vanalar, disk ve milin dönüş merkezinin gövde merkezi ile aynı olduğu vanalardır. Bu vanalar, düşük basınçlı ve düşük sıcaklıklı uygulamalar için uygundur. Sızdırmazlık, disk ile gövde arasındaki elastik bir conta ile sağlanır. Ancak, mil yataklama noktaları, sızdırmazlık yüzeyinde kesintiler oluşturur. Bu da, bu tip vanaların basınç ve sıcaklık dayanımını sınırlar.

Çift eksantrikli kelebek vanalar, disk ve milin dönüş merkezinin gövde merkezinden farklı olduğu vanalardır. Bu vanalar, orta ve yüksek basınçlı ve sıcaklıklı uygulamalar için uygundur. Sızdırmazlık, disk ile gövde arasındaki metal veya kompozit bir conta ile sağlanır. Disk, dönüş sırasında contadan uzaklaşır ve yaklaşır. Bu da, sürtünmeyi ve aşınmayı azaltır. Ayrıca, mil yataklama noktaları, sızdırmazlık yüzeyinden uzaklaştırılır. Bu da, bu tip vanaların basınç ve sıcaklık dayanımını artırır.

Üçlü eksantrikli kelebek vanalar, disk ve milin dönüş merkezinin gövde merkezinden farklı olduğu ve ayrıca disk yüzeyinin gövde yüzeyine konik olarak açı yaptığı vanalardır. Bu vanalar, yüksek basınçlı ve sıcaklıklı uygulamalar için uygundur. Sızdırmazlık, disk ile gövde arasındaki metal bir conta ile sağlanır. Disk, dönüş sırasında contadan tamamen uzaklaşır ve yaklaşır.

Kelebek vana, avantajları ve dezavantajları olan bir vana türüdür. Kelebek vana, avantajları olarak şunları sunar:

Hafif ve kompakt bir yapıya sahiptir.
Kolayca kurulabilir ve sökülebilir.
Düşük bir akış direncine sahiptir.
Hızlı bir şekilde açılıp kapanabilir.
Ucuz ve ekonomiktir.

Kelebek vana, dezavantajları olarak şunları gösterir:

Tam sızdırmazlık sağlamak zor olabilir.
Disk, akışkanın içinde kalır ve aşınmaya maruz kalır.
Yüksek basınç ve sıcaklık koşullarında kullanılamaz.
Akışkanın türbülans ve kavitasyona neden olabilir.
Kelebek vana, bir boru hattında akışı kontrol etmek için kullanılan basit, ucuz ve etkili bir vana türüdür. Kelebek vana, farklı tiplerde, malzemelerde ve uygulamalarda bulunabilir. Kelebek vana, avantajları ve dezavantajları ile değerlendirilmelidir.